↑ engenho trong tiếng Bồ Đào Nha có nghĩa là nhà máy đường nhưng cũng được dùng để chỉ toàn bộ điền trang và đồn điền xung quanh nó
↑ Một số nô lệ đã trốn khỏi các đồn điền và cố gắng thiết lập các khu định cư độc lập ( quilombo ) ở những vùng hẻo lánh. Quan trọng nhất trong số này là quilombo của Palmares, nó là khu định cư nô lệ bỏ trốn lớn nhất ở châu Mỹ và là một vương quốc hợp nhất của khoảng 30.000 người vào thời kỳ đỉnh cao vào những năm 1670 và 1680. Tuy nhiên, những khu định cư này hầu hết đã bị phá hủy bởi vương miện và quân đội tư nhân, trong một số trường hợp còn bị bao vây lâu dài và sử dụng pháo binh.
